علت به وجود آمدن جزر و مد

جزر و مد در شب و روز

ماه چگونه بر اقیانوس‌ها تأثیر می‌گذارد؟

از آنجا که ماه یک جسم نسبتاً بزرگ در فضا می باشد که بسیار به زمین نزدیک است گرانش آن در واقع آب زمین را به سمت خود می‌کشد. همانطور که ماه به دور زمین می‌چرخد یک برآمدگی به وجود می‌آید که تا زمانی که ماه در فراز آن ناحیه قرار دارد این برآمدگی وجود خواهد داشت. آن طرف کره زمین که از ماه دورتر است نیز دارای برآمدگی است. این پدیده به این دلیل است که زمین نسبت به آب در قسمت دورتر، به ماه نزدیکتر است. جاذبه ماه بیشتر از آب طرف مقابل روی کره زمین، این سیاره را می‌کشد.

جزر و مد چه قدر برای زندگی انسان مهم است؟

قطعا هر حادثه طبیعی رخ داده در عالم دلیلی در طبیعت دارد و بر موجودات زنده اثر گذار خواهد بود. برخی از اهمیت‌های جزر و مد بر زندگی انسان‌ها را در ادامه می توانید بخوانید:

ماهیگیری: جزر و مد بر سایر جنبه‌های زندگی در اقیانوس‌ها تأثیر می‌گذارد از جمله فعالیت‌هایی مانند تولید مثل ماهیان و گیاهان اقیانوسی.
جهت‌یابی: جزر و مد به جهت‌یابی بسیار کمک می‌کند. این رویداد سطح آب را نزدیک به سواحل بالا می‌برد و به کشتی‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر به بندر برسند.
آب و هوا: جزر و مد آب اقیانوس را به هم زده و متلاطم می‌کند و شرایط آب و هوایی قابل سکونت را ایجاد کرده و دما را در سیارات متعادل می‌کند.
انرژی جزر و مدی: در هر 24 ساعت دو جزر و مد بلند و دو جزر و مد کوتاه رخ می‌دهد. از این رو حرکت سریع آب در هنگام ورود و خروج منبع انرژی تجدید پذیر را برای افرادی که در این ساحل‌ها زندگی می‌کنند را فراهم می‌کند
غذاهای منطقه جزر و مدی: موجودات دریایی خوراکی مانند خرچنگ، صدف، حلزون، جلبک دریایی و غیره در مناطقی که جزر و مد رخ می‌دهد زندگی می‌کنند و باید به این نکته اشاره کرد که بدون شستشوی منظم اعماق دریا توسط جزر و مد این موجودات پیچیده و فراوان می‌میرند و منابع غذایی کم می‌شود.

زمان جزر و مد

به‌طور میانگین بازه زمانی میان دو مد و جزر پیاپی ۱۲ ساعت و ۲۵٫۲ دقیقه است، درست نیمه زمانی که طول می‌کشد، تا ماه ظاهراً یک دور کامل گرد زمین بپیماید یعنی ۲۴ ساعت و ۵۱ دقیقه.

جزر و مد

دلیل انجام جزر ومد در تاریخ :

بعد از ارائه مدل ریاضی در قرن ۱۶ میلادی برای یک نظریه و اضافه کردن بیضی بودن مدار سیارات به این نظریه، گالیه آن را تایید کرد. سپس نیوتن با نظریه گرانش ماه و خورشید خود کمک زیادی به ارائه دلیل جزر ومد کرد. با چرخش ماه و زمین نیروی گرانشی به وجود می آید که این پدیده را به انجام می رساند.

نکات طلایی توضیح جزر و مد برای کودکان:

جزر و مد بالا رفتن و پايين آمدن بخش بزرگي از آب است.
جزر و مدها به این دلیل ایجاد می شوند که زمین و ماه یکدیگر را جذب می کنند. درست مثل آهن رباها که یکدیگر را جذب می کنند.
ماه می کوشد هرچیزی که برروی زمین قرار دارد را به سوی خود بکشد تا آن را به خودش نزدیک تر کند. اما زمین قادر است همه چیز به جز آب ها را نگه دارد.
از آن جایی که آب ها همیشه در حال حرکتند زمین نمی تواند آنها را نگه دارد و ماه می تواند آب ها را به سوی خودش بکشد.
هر روز دو جزر و مد بلند و دو جزر و مد کوتاه به وجود می آید.
اقیانوس ها به طور دایم از وضعیت جزر و مد بلند به جزر و مد کوتاه حرکت می کنند و سپس به جزر و مد بلند برمی گردند.
12 ساعت و 25 دقیقه بین دو جزر و مد بلند زمان هست.
جزر و مد صعود و سقوط دوره ای حجم بزرگی از آب است.
بادها و جریانات آب موجب حرکت آب سطح می شوند و امواج را ایجاد می کنند. در این شرایط اثر جاذبه زمین بر ماه باعث می شود آب ها در مسیر ماه صعود کنند.
صعود دیگر وقتی رخ میدهد که برخلاف وضعیت قبل، زمین هم به طرف ماه کشیده می شود. به این ترتیب سطح اقیانوس ها روزانه در حال نوسانند چراکه زمین، ماه و خورشید با هم در تعاملند. هنگامی که ماه به دور زمین می گردد. و هنگامی که زمین و ماه هر دو به دور خورشید می گردند،
ترکیب نیروهای گرانشی باعث می شود که اقیانوس های زمین بالا و پایین بروند.
از آن جایی که زمین درحال گردش است، هنگامی که این اتفاق می افتد، دو جزر و مد در هر روز رخ می دهد.
جزر و مدهاي بهاره مخصوصاً جزر و مدهاي قوي تري هستند. البته آنها ربطي به فصل بهار ندارند. اين جزر و مدها وقتي رخ مي دهند.

جزر و مد (Tides):

از زمان‌هاي گذشته مردم مي‌دانستند ميان طلوع و غروب ماه و جزر و مد آب درياها رابطه‌اي برقرار است اما علت و چگونگی ‌آن را نمي‌دانستند تا آن كه نيوتن (Isaac Newton) براي نخستين بار چگونگي رابطه را بيان كرد. در اینجا با جزر و مد بیشتر آشنا خواهیم شد. پديده جزر و مد بر اساس نيروي جاذبه ماه می باشد. در زمين دو منطقه وجود دارد كه هر لحظه در اين مناطق آب اقيانوس‌ها به نحو چشم‌گيري بالا مي‌آيد که به آن ها «كوه‌هاي دوگانه مد» مي‌گويند. يكي از آن ها در امتداد خط واصل بین ماه زمین و در قسمت رو به ماه است و ديگري در همان امتداد و در قسمت پشت به ماه زمين قرار دارد. علت ايجاد «كوه مد» اول را مي‌توان به خوبي متوجه شد، در اين منطقه ماه در نصف النهار ناظر و در بيشترين ارتفاع خود در آسمان قرار گرفته است. در نتيجه توده آب‌هاي درياها با بيشترين شدت در جهت ماه جذب مي‌شوند.

خرید ماهی تازه، خرید آسان انواع آبزیان

خرید سوسیس ماهی، سرشار از امگا 3

«كوه مد» دوم كه در عقب قرار دارد به چه دليل ايجاد مي‌شود؟

زمين و ماه، هر دو به دور يكديگر مي‌چرخند. در واقع هر دو جرم آسماني بر دور مركز گرانش مشترك بين خود مي‌گردند. اما از لحاظ مقدار جرم، آنها يك زوج نابرابر بوده، زيرا جرم زمین 81 برابر ماه مي‌باشد. اگر جرم ماه و زمين با يكديگر برابر بود، اين مركز گرانش دقيقاٌ در وسط آن دو قرار مي‌گرفت، اما چون زمين بسيار سنگين‌تر از ماه است، مركز گرانش به زمين نزديكتر می باشد و در واقع زير سطح زمين قرار گرفته است. زمين نيز در طول يك ماه، نوعي چرخش تخم مرغي را به دور اين مركز گرانش مشترك اجرا مي‌كند. در نتيجه این عمل يك نيروي گريز از مركز ايجاد مي‌شود، كه بزرگترين بخش اين نيرو در قسمت پشت به ماه زمين متمركز مي‌گردد. بنابراين توده آب هاي آنجا در اثر نيروي رانش به خارج از زمين كشيده مي‌شوند. زماني كه ماه در حال طلوع يا غروب در افق‌ قرار دارد، كمترين حالت مد يا همان جزر را خواهيم داشت. جزر و مد همراه با حركت ظاهري ماه در آسمان از افق شرقي به سوي افق غربي پيش مي‌روند.

با این شرایط ما در هر منطقه از زمين روزانه دو بار شاهد جزر و مد آب درياها هستيم. اما از آن جا كه ماه نيز آهسته به دور زمين در گرش است، محل وقوع «كوههاي مد» را با خود انتقال مي‌دهد. بنابراين در طول يك دور چرخش زمين به دور خود، مكان كوه هاي مد تا حدودي جابه‌جا مي‌شود. بر اين اساس یک مد تا مد بعدي بجای 12 ساعت ، 5/12 ساعت طول می¬کشد. اگر دقت كنيد مي‌بينيد اين زمان درست نصف زمان يك شبانه روز قمري است. يعني نصف 24 ساعت و 51 دقيقه، از طلوع ماه تا طلوع ماه در روز بعدي است. اگر زمين، خورشيد و ماه در يك امتداد واقع شوند، نيروي گرانش خورشيد، سبب تقويت نيروي گرانش ماه مي‌گردد. اين حالت در زمان‌هاي «ماه نو» و «بدر» بروز مي‌كند و در اين صورت بزرگ‌ترين جزر و مدها ايجاد مي‌شوند. به خاطر دوري خورشيد از زمين اثر خورشيد در جزر و مد به تنهايي نسبت به اثر ماه، كمتر می باشد. فاصله خورشيد از زمين 400 برابر دورتر از فاصله ماه از زمين است، و مي‌توان گفت نيروي كشندي خورشيد مقداری در حدود 7 درصد نيروي كشندي ماه است. از طرفي هم دوري و نزديكي ماه به زمين هم تا حدوری تأثیرگذار است به نحوی که زماني كه ماه در چرخش مداري است، نيروي كشندي ماه تا 20 درصد بيشتر از حالت عادي می باشد.