کیلکا یکی از انواع ماهیهای شمال است، ۷ تا ۱۰ گرم وزن دارد و طول آن از ۱۰ سانتیمتر تجاوز نمیکند. این ماهی دارای انواع مختلفی چون کیلکای چشم درشت و معمولی است و ارزش تغذیهای آن مانند ماهیهای بزرگ و در بعضی موارد از گوشت و مرغ بیشتر است. کیلکا نوعی ماهی کمچرب است که ۷۳ تا ۷۵ درصد وزن آن را آب و عمدهترین قسمت بافت آن را پروتئین تشکیل میدهد. کیفیت پروتئین این ماهی با توجه به اسید آمینه ضروری آن برابر با گوشت قرمز ولی سریع تر از آن هضم میشود و تا ۹۶ درصد قابلیت جذب دارد. چربی گوشت این ماهی براساس گونه و در فصول مختلف سال متغیر است و اغلب ۲/۸ درصد وزن ماهی را تشکیل میدهد. چربی کیلکا سهلالهضم و از نوع غیر اشباع و حاوی امگا ۳ است. در گوشت این ماهی، مقادیر زیادی ویتامینهای محلول در آب نظیر ویتامین B۱۲ یافت میشود و از نظر ویتامینهای A و D غنی است. به دلیل آن که قسمت اعظم بافت ماهی را آب تشکیل میدهد، در مقایسه با ماهیهای پرچرب کمکالری بوده و مصرف آبپزان آن در رژیمهای لاغری توصیه میشود. ید کیلکا زیاد و به دلیل آن که اغلب به همراه پوست و استخوان مصرف میشود، منبع سرشار از کلسیم بوده و مصرف مرتب آن برای خانمهای باردار و افرادی که دوران یائسگی و بلوغ را سپری میکنند و نیاز به کلسیم بیشتری دارند، مناسب است.
کنسرو ماهی کیلکا
کنسرو ماهیهای استخواندار مانند ساردین و کیلکا منابع عالی کلسیم و فسفر هستند، زیرا این گونه ماهیها همراه استخوان کنسرو شده صرف میشوند.
طرز پخت
ابتدا ماهی ها را بدین ترتیب پاک میکنیم که سرماهی را بکشید تا روده ی ماهی نیز بیرون آید. (در صورت تمایل می توان سر آن را با چاقو ببرید.) سپس ماهی ها را شسته و در صافی بریزید تا اب اضافی آن خارج شود. آرد، فلفل و نمک را در ظرفی بریزید. مقداری روغن در تابه ریخته و روی حرارت بگذارید و اجازه دهید تا گرم شود. ماهی ها را ابتدا در مخلوط آرد بغلتانید سپس داخل تابه قرار دهید و دو طرف آن را سرخ کنید تا طلایی و ترد شوند سپس داخل ظرف سرو بریزید. در تابه ای کره را گرم کنید سپس سیر (له شده) و فلفل چیلی (خرد شده) را در آن تفت دهید تا عطر آن بلند شود. ظرف را از روی حرارت بردارید و جعفری خرد شده را به آن اضافه کنید سپس روی ماهی ها بریزید و با برش های لیموترش سرو کنید.
روش پخت ماهی کیلکا
▪ نیم کیلو ماهی کیلکا ▪ یک قاشق مربا خوری آویشن ▪یک عدد لیمو ترش ▪ صد گرم خامه ▪یک عدد فلفل دلمه ای ▪ مقداری نمک ● روش تهیه ابتدا ماهی را بدیت ترتیب پاک کنید . سر ماهی را بکشید تا روده ی ماهی نیز بیرون آید سپس ماهی ها را شسته و در صافی بیندازید تا آب اضافی آن گرفته شود مقداری روغن در تابه ریخته و روی حرارت بگذارید وقتی گرم شد ماهی ها را در آن تفت دهید در همان حال آبلیموی ترش و مقداری نمک و آویشن روی آن بریزید و مرتب مواد را هم بزنید تا کمی بپزد سپس خلال فلفل دلمه ای را اضافه کنید پس از چهار دقیقه نصف غذا را در دیس بکشید و مقداری سیب زمینی سرخ شده روی آن بریزید باز مقداری از ماهی و یک ورقه سیب زمینی سرخ شده بچینید و روی آن را صاف نمایید سپس خامه را بعد از زدن روی آن بریزید و صاف کنید
پلو ماهی کیلکا
مواد لازم برای 6 نفر: برنج: 3 پیمانه زرده تخم مرغ: 3عدد ماست: 3قاشق سوپخوری کره آب کرده یا روغن مایع: 150گرم نمک: یک چهارم قاشق چایخوری زعفران حل کرده غلیظ: یک دوم قاشق چایخوری سبزی پلوئی: 500گرم شامل (تره ، شوید، گشنیز، سیر تازه) ماهی کیلکا: 20عدد نمک: به میزان لازم روغن برای سرخ کردن: به میزان لازم روش تهیه: ابتدا برنج را مطابق دستورالعمل های گذشته آبکش کنید. آن گاه در کاسه زرده، ماست، کره یا روغن، نمک و زعفران را مخلوط کنید، برنج را با مواد ترکیب نمائید سپس آن را دردو کاسه تقسیم کنید. سبزی خرد کرده را به یکی از مواد داخل کاسه مخلوط نمائید. اینک قالب مناسبی را چرب کنید. حالا به فاصله های منظم یک قاشق از مواد ته چین ساده یکی با سبزی به ترتیب درقالب بریزید. رویش را به همان ترتیب مخالف دیگری مواد بریزید تا قالب کاملاً پرشود، سطح آن را صاف کنید. رویش را با آلومینیوم بپوشانید.وبه مدت تقریبی 1/5 ساعت در فر با دمای 180 درجه سانتی گراد بپزید. ماهی ها را با نمک مزه دارکنید. ودر روغن فراوان سرخ کنید. اکنون ته چین سبزی پلو را در ظرف مناسبی برگردانید..
ماهی کیلکا با داشتن پروتئین با کیفیت بالا، چربیهای غیر اشباع و انواع ویتامین و مواد معدنی جایگاه ویژه ای را در کنار سایر منابع حیوانی همچون گوشت، تخم مرغ و شیر به خود اختصاص داده است. در اینجا با فواید خوردن ماهی کیلکا بیشتر آشنا می شویم. پروتئینهای ماهی کیلکا قابلیت هضم بالایی داشته و اسیدهای آمینه ضروری موجود در آن برابر با گوشت قرمز میباشد. با خرید ماهی کیلکا و استفاده از آن در رژیم غذایی خود از فواید بی نظیر آن بهره مند شوید.
انواع ماهی کیلکا
ماهی کیلکا یکی از مهمترین انواع ماهیان اختصاصی دریای مازندران میباشد. ماهی کیلکا با جثهی بسیار کوچک سرشار از پروتئین، ویتامین و کلسیم میباشد. تاکنون سه گونه ماهی کیلکا در دریای خزر گزارش شده است:
- ماهی کیلکا انچووی
- ماهی کیلکا چشم درشت
- ماهی کیلکا معمولی
ماهی کیلکا در طول روز به صورت گله ای متراکم یافت میشود و با تاریک شدن هوا پراکنده میگردند. از آن جایی که ماهی کیلکا در عمق معینی زندگی می کند و به ندرت از این عمق تجاوز میکند؛ در نتیجه برای صید آنها لامپ الکتریکی باید مستقیماً در عمقی قرار بگیرد که ماهیان در آن عمق به سر میبرند. ماهیان جذب نور لامپ می شوند و توسط تورهای قیفی مانند به دام میافتند. در هر بار صید ماهی کیلکا بین 200 تا 300 کیلوگرم ماهی صید می شود. این ماهی جثه ی کوچکی دارد اما از نظر تغذیه ای مانند سایر ماهی ها می باشد و حتی از منابع حیوانی دیگر همچون گوشت قرمز نیز دارای مزیت و برتری بیشتری می باشد.
فواید خوردن ماهی کیلکا
کنسرو ماهیهای استخواندار مانند ساردین و کیلکا منابع عالی کلسیم و فسفر هستند، زیرا این گونه ماهیها همراه استخوان کنسرو شده و صرف میشوند. میزان یُد موجود در این ماهی آن را با سایر گوشت ها مانند گوشت قرمز متمایز میکند و باعث جلوگیری از بیماری های گواتر می شود. کیلکا ماهی بسیار ارزشمندی از جهت دارا بودن انواع ویتامین ها چربی های غیر اشباع و ضریب جذب بالای پروتئین (۹۶ درصد جذب در بدن انسان) است.. هر صد گرم از ماهی کیلکا دارای ۳۰۰ میلی گرم کلسیم و ۲۸۰ کیلوکالری انرژی می باشد.
میزان ویتامین B ماهی کیلکا نسبتاً زیاد است و گوشت ماهیهای دریایی منبع خوب و مهمی از مواد معدنی و ید محسوب میشوند. شما می توانید برای خواندن مطالب بیشتر درباره ی آبزیان مانند خواص ماهی شوریده و یا خواص ماهی حلوا به سایت زد بازار مراجعه کنید. برای این کار کافیست روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.
ترکیب ماهی کیلکا نیز همانند سایر ماهیها از آب، پروتئین، چربی و مواد معدنی تشکیل شده که به صورت مختصر توضیح داده میشود: آب: در ترکیب کیلکا میزان آب حدود 75- 73 درصد وزن ماهی را تشکیل میدهد. پروتئین: از نقطه نظر ارزش غذایی، پروتئین عمدهترین قسمت بافتهای ماهی میباشد. ضریب جذب پروتئین ماهی در بدن انسان بالا و برابر 96 درصد میباشد. چربی: نوسان چربی در گونه و فصول مختلف سال به مراتب بیشتر از سایر مواد تشکیل دهندهی ماهیهای دیگر میباشد و درصد آن در ماهی کیلکا 2/8 است. هضم چربی ماهی کیلکا سریع و از نظر اسیدهای چرب غیراشباع غنی میباشد. ویتامینها: ماهی کیلکا منبع عمدهای از ویتامینهای مورد نیاز انسان را در بردارد و سرشار از ویتامینهای A ، B ، E ، D و K میباشد.
طرز پخت ماهی کیلکا سوخاری :
- یه بسته ماهی کیلکا
- سیر شش حبه
- فلفل به میزان لازم
- نمک یک قاشق چای خوری
- آب لیمو چهار قاشق غذا خوری
- آویشن یک قاشق چای خوری
- ادویه ماهی یک قاشق چای خوری
- بیکینگ پودر نصف قاشق چای خوری
- تخم مرغ دو عدد
- روغن برای سرخ کردن به میزان لازم
بعد از تمیز کردن همه ماهی ها کمی سیر رنده کنید حدود سه چهار حبه متوسط و کمی آب لیمو حدود دو قاشق غذا خوری و به مقدار دلخواه نمک و ادویه ماهی ( اگر نداشتید ادویه معمولی غذا و کمی زردچوبه). و کمی فلفل چیلی اگر داشتید (می توانید فلفل قرمز هم جایگزین کنید) و مقداری آویشن ..همه مواد را با هم مخلوط میکنیم و ماهی ها رو می ریزیم درون آن و حدود سه ساعت زمان می دهیم که مواد به همراه ماهی مزه دار شود. بعد از آن ماهی های مزه دار شده را درون آرد بغلتانید و بعد درون تخم مرغ زده شده ( حاوی کمی بکینگ پودر ) سپس دوباره درون آرد سوخاری و بعد ان ها را سرخ کنید. روغن را زیاد نریزید چون آرد سوخاری درون آن می سوزد . وقتی ماهی ها در حال سرخ شدن هستند آن ها را کمی زیر و رو می کنیم تا دو سمت آن ها کاملا سرخ شود. زمانی که ماهی ها آماده شدند آن ها را به درون ظرف منتقل کرده و با جعفری تازه تزیین نمایید.
در اینجا با طرز تهیه یک غذای دریایی بسیار خوشمزه به نام تاکوی میگو با سس گشنیز آشنا می شوید. میگو نیز از امگا3 بسیار بالایی برخوردار است و شما با درست کردن چنین غذاهایی در هفته سلامتی را به خانواده خود هدیه می دهید.
در یک کاسه ابتدا میگو ها را با آویشن، زیره سبز، فلفل قرمز و نمک، پودر سیر و پاپریکا مزه دار کنید. سپس میگو ها را به سیخ چوبی بکشید و قیل از گذاشتن روی منقل سطح آن ها را روغن زیتون بمالید. میگو ها را کباب کنید و کنار بگذارید. ادامه دستور این غذای خوشمزه را در ویدئوی زیر مشاهده کنید.