هر یک از بالههای ماهی برای اجرای یک وظیفه خاص طراحی شده است. اما وظیفه هر کدام از این بالهها ممکن است در برخی گونههای آبزیان متفاوت باشد. در اینجا با اندام های حرکتی ماهی بیشتر آشنا خواهیم شد.
بررسی انواع باله در ماهی
باله پشتی:این باله سبب تعادل ماهی را در هنگام شنا میشود
باله مخرجی: این باله نیز سبب حفظ تعادل ماهی در هنگام شنا میشود
باله شکمی: به عنوان فراهم کننده تعادل و عامل چرخش و ترمز در شنا عمل میکند.
باله دمی: در بیشتر ماهییان باله دمی باله اصلی و پیش رونده ماهی است.
باله سینه ای: حرکت به جلو و گوشه به گوشه.
باله چربی: باعث حفظ تعادل می شود.
روش خرید ماهی تازه
آیا قصد خرید ماهی تازه را دارید؟ نگران نباشید بهترین روش برای خرید ماهی تازه خرید اینترنتی می باشد که با کلیک بر روی لینک خرید ماهی تازه می توانید به سادگی ماهی مورد نظر خود را سفارش داده و درب منزل تحویل بگیرید.
اندام های حرکتی ماهی
نقش باله پشتی
باله پشتی در میان تمام اعضای بدن ماهی قابل مشاهدهترین عضو میباشد . وظیفه این باله حفظ تعادل ماهی می شود که از کلمه انگلیسی Dorsal و لاتین Dorsum مشتق شده که به معنی “پشت” است.
این باله اصلیترین باله در حفظ تعادل ماهی است. این باله از چرخیدن و عدم تعادل ماهی در هنگام عبور از جریانهای قوی جلوگیری میکند همانند یک کیل وارونه روی قایق که هر چیزی را راست و در مسیر درست نگه میدارد، عمل میکند.
تحقیقات نشان داده که در برخی گونههای ماهی این باله کاربردهای اضافی را نیز دارا می باشد به عنوان مثال: باله پشتی خورشید ماهی اقیانوسی به همراه باله مخرجی در این ماهی عمل دفع را انجام می دهند.
شیرماهی (که تحت عناوین خروس ماهی و عقرب ماهی نیز شناخته میشود) در تعدادی از گربه ماهیها ستون باله های پشتی قسمت زهرآلودی را تشکیل داده اند و میتوانند از آن برای دفاع از خود استفاده کنند.
از سوی دیگر، قلابچه در ماهی که با تغییر شکل باله پشتی برجسته خود ایجاد می شود از آن به عنوان چاشنی شکار نیز استفاده میکند.
ماهیها تعادل بیشتر خود را مدیون باله مخرجی (یا مقعدی) کوچک هستند. این باله، همانطور که از نامش مشخص است، در قسمت عقب و زیر شکم ماهی در نزدیکی دم آن واقع شده است.
هرچند اغلب بالههای مخرجی نسبتاً کوچک می باشند، اما برخی از آنها (مانند تاماسابای ژاپنی) میتوانند بلند، ظریف و روان باشند.
با این حال هم، برخی گونههای ماهیها کاربردهای اضافی را نیز برای بالههای پشتی معرفی کرده اند. باله پشتی خورشیدماهی اقیانوسی با باله مخرجی، که از آن برای دفع استفاده میکند، آمیخته شده است.
شیرماهی (که تحت عناوین خروس ماهی و عقرب ماهی هم شناخته میشود) و تعدادی از گربه ماهیها ستون پشتی زهرآلودی را تشکیل داده اند و میتوانند از آن برای دفاع از خود استفاده کنند. از سوی دیگر، قلابچه ماهی با تغییر شکل باله پشتی برجسته خود از آن به عنوان چاشنی شکار استفاده میکند.
نقش و عملکرد باله شکمی
جفت بالههای شکمی (که به باله بطنی هم معروف هستند) موجب حفظ تعادل ماهی در هنگام حرکت سریع در میان آب میشوند. این بالهها به ماهی کمک میکنند تا بالا برود، دور بزند و بایستد.
نام این باله از کلمه “شکم” (venter، که معادل لاتین کلمه “belly” در زبان انگلیسی است) مشتق شده است، پس این بالهها برخلاف باله پشتی، معمولاً در زیر شکم ماهی قرار دارند.
هرچند گاهی اوقات میتوان آنها در قسمتهای جلوتر ماهی – مانند ماهی ملانوگراموس ایگلفینوس – یا در قسمتهای عقب تر مشاهده کرد – مانند ماهی روهوی جنوب آسیا.
اندام های حرکتی ماهی
نقش و چگونگی عمل باله دمی
باله دمی همان بالهای می باشد که ماهی به عنوان دم از آن استفاده میکند (در زبان انگلیسی به این باله Caudal میگویند که معادل لاتین کلمه tail در این زبان می باشد.
هدف اصلی این باله ایجاد نیروی حرکت به جلو برای ماهی می باشد. ماهیها از جنبش دمی بدن برای به جلو راندن خود استفاده میکنند. در اصل این بدین معناست که ماهی موجی را از مهرههای موجود در بالای بدن تا دم خود به وجود میآورد. او به این صورت آب را به عقب رانده و خود را در میان آب به جلو میراند.
دمهای ماهی معمولاً دو چنگک، چه چنگال مانند یا به شکل هلال، دارند. به همین علت شکل دم ماهی شبیه ماه است. اما دم تعدادی از آنها، مانند ماهی سالمون، دارای یک لبه راست است.
اما دم اینگونه ماهیان را تحت عنوان دم بریده توصیف میکنیم. هرچند که قسمتهای باله دمی معمولاً با یکدیگر متقارن می باشند، اما گاهی اوقات استخوانهای مهره موجب میشوند تا نیم باله دمی بالایی بلندتر باشد (مانند باله اغلب کوسه ها). البته در بعضی از ماهیها نیم باله دمی پایینی بلندتر است (مانند کوسه فرشته).
نقش و چگونگی عمل بالههای سینهای
ماهیهایی (مانند کوسهها) که کیسه شنا ندارند، از بالههای سینه برای ایجاد “بالا روی دینامیک” استفاده میکنند. آنها به این ترتیب از غرق شدن خود جلوگیری میکنند.
بالههای ماهیها نقش بالهای هواپیما را برای آنها ایفا میکند. به این صورت که به جریان آب بالای سر خود فشار آورده تا بتوانند به سمت بالا حرکت کنند. یکی از موانع کار این است که موجود باید به حرکت خود به سوی جلو ادامه دهد تا قادر به ماندن در مسیر مستقیم خود باشد.
ماهیهای پرنده از بالههای سینه خود برای پریدن به هوا استفاده میکنند. ماهیهای پرنده، مانند نیروی بالا رفتن دینامیکی که کوسهها تولید میکنند، “بال های” خود را کج کرده و به این صورت در سرعتی حدود ۴۳ مایل در ساعت، خاصیت شناوری لازم را برای حمل آنها تا فاصله حدود ۵۰ پایی تولید میکنند.
در ضمن ماهیهای گل پیما (انواع ماهیهای گوبی goby که قادرند از آب به لجن زار بروند و حتی مدتی در هوای آزاد بمانند) بالههای سینهای خود را باز کرده و از آنها برای پیاده روی در زمینهای خشک استفاده میکنند. این موجودات میتوانند اکسیژن را در پوست خود ذخیره کنند.
همین امر نیز به آنها اجازه میدهد تا خود را با چند پرش به سطح زمین بکشانند. آنها این کار را به منظور یافتن استخرهای جدید یا در انتظار آمدن جزر و مد و بازگشت به داخل آب انجام میدهند.
این بالهها باله سینهای را کامل میکنند. این برآمدگیهای شاخ مانند در کنار دهان آنها قرار گرفته اند. مانتاها در هنگام خوردن غذا آنها را تخت میکنند.
نقش و چگونگی عمل باله چربی
تمام ماهیها باله چربی را ندارند، شما میتوانید این باله را در ماهیهایی از قبیل: سالمون، قزل آلا و گربه ماهیها مشاهده کنید. برخی از محققان معتقدند که یک ارتباط عصبی با باله وجود دارد، بنابراین شاید این باله یک عضو حس کننده اساسی باشد.
این عضو میتواند تغییرات به وجود آمده در جریان، صدا و فشار را حس کند. تا زمانی که باله چربی به طور کامل توضیح داده شود، وجود این باله را باید رازی دانست که ماهی در خود پنهان کرده است.