تا به حال به این فکر کرده اید که چرا رنگ دریاها با هم فرق می کند چرا بعضی از دریاها فیروزه ای دارند و بعضی دیگر آبی تیره یا حتی رنگ هایی که به سبز شباهت دارند؟ دقت کرده اید که وقتی به دریا نگاه می کنیم و از ابتدای ساحل تا خط افق دریا طیف های رنگی گسترده ای دارد؟ به نظر شما علت تفاوت رنگ دریاها چیست و چه عواملی باعث می شود که ما رنگ دریا را در طیف رنگی آبی ببینیم.
اول از همه باید به سراغ اقیانوس شناسی به نام جین کارل فلد من برویم که می گوید: «آب دریا، به رنگ آبی نیست؛ شفاف است. رنگی که در سطح آب می بینیم در بیشتر شرایط بسته به عمق آن و چیزهایی که در آن هستند، دارد». یک لیوان آب نیز کاملا شفاف دیده می شود زیرا نور به خوبی از طریق شیشه بدون هیچگونه انسدادی عبور می کند. اما اگر یک ظرف آب به قدری کافی عمیق باشد که نور از پایین بازتابی نداشته باشد، به نظر می رسد آبی رنگ است.
پیشنهاد ویژه زد بازار
حال که در این محتوا به سر می برید مطمئنا به دریا و غذاهای دریایی علاقه مند هستید به همین دلیل ما قصد داریم یک پیشنهاد ویژه به شما کاربر عزیز بدهیم. در واقع بهتر است بدانید که با کلیک بر روی خرید ماهی تازه بهترین ماهی ها را خریداری کنید.
فیزیک پایه علت این ماجرا را توضیح می دهد که چرا: نور خورشید از طیف طول موج های مختلف تشکیل شده و طول موج های بلندتر در چشم به رنگ قرمز و نارنجی ظاهر شده، در حالی که طول موج های کوتاه تر به رنگ آبی و سبز در می آیند.
هنگامی که نور خورشید به اقیانوس می تابد، با مولکول های آب ارتباط برقرار کرده و می توانند جذب یا پراکنده شوند. اگر چیزی در آب به جز مولکول های آب وجود نداشته باشد، نورهای طول موج های کوتاه تر بیشتر احتمال دارند که به چیزی برخورد کرده و پراکنده شوند و به این صورت، اقیانوس آبی رنگ دیده می شود. در عین حال، بخش های دیگر قرمزی نور خورشید در نزدیکی سطح جذب می شوند.
عمق و سطح پایینی اقیانوس نیز بر این امر تاثیر می گذارند مانند بخش هایی از اقیانوس اطلس به رنگ آبی تیره دیده شود یا در برخی مناطق مانند اقیانوس های بخش استوایی، درخشان، مانند یاقوت کبود باشد. در یونان آب دریا به رنگ زیبای فیروزه ای می باشد زیرا سطح پایین آن یا سنگ سفید یا شن سفید وجود دارد. اتفاقی که می افتد این است که نورها پایین آمده، به سطح برخورد می کنند و بازتاب آن به بالا برمی گردد، بنابراین رنگ آبی روشن روی سطح آب نمایان می شود.
رنگ آب به سلامت اقیانوس بر می گردد
واقعیت دیگر این است که اقیانوس ها به ندرت تمیز و خالی هستند و بیشتر با گیاهان، حیوانات کوچک، رسوبات معلق یا آلاینده ها پر شده اند. اقیانوس شناسان به رنگ اقیانوس طوری نگاه می کنند که پزشکان به علائم حیاتی بیماران خود. رنگی که در سطح اقیانوس دیده می شود، انعکاس آن چیزی می باشد که در عمق اتفاق می افتد و یک علت تفاوت رنگ دریاها نیز همین می باشد.
فلدمن، که در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در مریلند مستقر است، تصاویری را که توسط ماهواره که در سال ۱۹۹۷ به فضا پرتاب شده منتشر کرده که رنگ های اقیانوس ها به طرز جالبی مانند الگوهای نقاشی در آن نشان داده شده اند. الگوها نه تنها غافلگیر کننده می باشند، بلکه نشان دهنده مکانی است که رسوب و زباله های ته نشین، باعث شده که رنگ آب به آبی-خاکستری تبدیل شده و جایی که گیاهان میکروسکوپی، فیتوپلانکتون ها وجود دارند، رنگی شبیه سبز پیدا کند.
فیتوپلانکتون از کلروفیل برای جذب انرژی از خورشید برای تبدیل آب و دی اکسید کربن به ترکیبات آلی استفاده می کند. فیتوپلانکتون از طریق فرآیندی به نام فتوسنتز، حدود نیمی از اکسیژنی را که ما تنفس می کنیم، تولید می کند. فلدمن می گوید: «در حالی که بیشتر فیتوپلانکتون ها آب اقیانوس را به رنگ سبز می کشانند، برخی از این اقیانوس ها به رنگ قرمز-زرد، قرمز یا قهوه ای دیده می شوند».
علت متفاوت بودن رنگ دریاها چیست
اقیانوس ها با غلظت بالایی از فیتوپلانکتون، می توانند به رنگ سبز-آبی دیده شوند. با اینکه شاید آب های سبز رنگ آنقدرها به اندازه دیگر اقیانوس ها جذاب نباشد، اما اگر فیتوپلانکتون ها نبودند، ما هم وجود نداشتیم. فیتوپلانکتون ها به عنوان پایه و قله غذایی برای زئوپلانکتون ها، موجودات ریزی که ماهی ها آن ها را می خورند، استفاده می شوند.
ماهی ها نیز توسط موجودات دریایی بزرگتری نظیر کوسه و نهنگ شکار می شوند. زمانی که اقیانوس ها به وسیله زباله ها آلوده می شوند، مقدار فیتوپلانکتون می تواند به سطح ناسالم افزوده شود. فیتوپلانکتون از آلودگی ها تغذیه کرده، رشد می کنند و می میرند. سپس به سطح آب فرو ریخته و طوری رسوب می کنند که به فرآیندی منجر خواهند شد که طی آن، اکسیژن آب نیز کم می شود.
تاثیرات تغییرات آب و هوایی
بر اساس یک مطالعه منتشر شده در ژانویه ۲۰۱۸ در مجله Science، در طول ۵۰ سال گذشته، مناطق اقیانوسی با اکسیژن ضعیف بیش از چهار برابر مساحت اتحادیه اروپا یا ۴،۴۷۵،۷۵۵ کیلومتر مربع است.
بخشی از علت آن ممکن است افزایش دمای اقیانوس به علت تغییرات آب و هوایی باشد زیرا آب گرمتر، اکسیژن کمتری را پشتیبانی می کند.
در مناطق ساحلی علت آن به نظر می رسد، شکوفایی فیتوپلانکتون ها باشد. فیتوپلانکتون قطعا پایه ی زنجیره غذایی اقیانوس است اما بیش از حد بودن آن، بسیار مخرب و مضر است.
در نقشه ماهواره ای ذکر شده، بخشی نشانه گذاری شده که به نظر تمیزترین نقطه اقیانوسی در جهان می باشد. در این منطقه که به سواحل جزیره ایستر در جنوب شرقی اقیانوس آرام نزدیک است، آب، عمیق و به طرز قابل توجهی تمیز است.
بخش مرکزی آن نشان می دهد که در آن لایه های اقیانوسی حداقلی دارد و مواد داخل آب از سطح زیرین اقیانوس به بالا نرسیده اند.
خلوص آب در اینجا همراه با عمق آن باعث می شود که اقیانوس عمیق تر از هر جای دیگری به نظر برسد.
به زبان دیگری علت تفاوت رنگ دریاها مواد یا ذرات موجود در آب است اما در هر صورت، آلاینده ها، شرایط جوی، تراکم اکسیژن و … نیز روی آن تاثیر خواهند گذاشت.