نکاتی در مورد منابع آب پرورش ماهی

منابع آبی مختلفی برای پرورش قزل الا وجود دارد که از آن جمله می توان از رودخانه،نهر،چشمه،قنات و چاه نام برد. مناسب ترین منابع آب پرورش ماهی ،چشمه های سقوطی می باشد چرا که  آب  این چشمه ها تمیز و شفاف و پر اکسیژن است و آلودگی ندارد اما آب چاه اکسیژن پائینی دارد و قبل از مصرف باید هوادهی شود . آب  بعضی از رودخانه ها و نهرها در مواردی حاوی آلودگی است که باید در مصرف آن احتیاط کرد.

چشمه ها:

در بررسی آب برای پرورش ماهی ابتدا باید دانست که منابع آبی کدام هستند. مهمترین منابع آبی که مورد استفاده قرار میگیرند چشمه ها می باشند که دارای ویژگی های خاصی هستند. یکی از این ویژگی ها این است که تغییرات درجه حرارت آن ها در طول سال در مظهر چشمه کم است و تغییرات دبی کمی دارند و همچنین  کدورت، منابع آلودگی و یخبندان در آن ها ایجاد نمی شوند.

راهنمای خرید ماهی تازه

ماهی تازه یکی از بهترین غذاهای موجود در جهان می باشد که برای سلامتی انسان بسیار مفید است، حتی اگر شما ماهی های پرورشی مانند ماهی قزل‌آلا را هم مصرف کنید، می ‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را قوی تر کند در نهایت پیشنهاد می کنیم با کلیک بر روی لینک خرید ماهی تازه این مواد غذایی سالم را خریداری کرده و مصرف نمایید.

انواع چشمه ها به عنوان منابع آب پرورش ماهی  :

الف – چشمه های سقوطی :

در این نوع چشمه ها پس از این که آب از مظهر چشمه خارج می شود با شیب تندی به سمت پایین بستر حرکت می کند. چشمه های سقوطی در جهت شیب به سرعت حرکت کرده و رنگ سفید آب به علت ورود بیش از حد هوا در داخل آب است . از ویژگی این چشمه ها ، مخلوط شدن مقدار زیادی هوا با آب و سرعت زیاد می باشد که می توان گفت از نظر اکسیژن ، آب به حد اشباع می رسد. از طرفی چون سرعت جریان آب زیاد است مانع رسوب گذاری در طول بستر نیز می شود و هیچ گونه گیاهی در این بستر نمی تواند رشد کند. به همین دلایل چشمه های سقوطی یکی از با ارزش ترین چشمه ها هستند که از نمونه آن در ایران چشمه دشت ارژن است .

ب- چشمه های حوضچه ای:

در این چشمه ها آب از داخل گودالی بیرون آمده و در جهت شیب به طرف پایین دست حرکت می کند . آب در این چشمه به آرامی از مظهر چشمه خارج می شود و چندان نمی تواند اکسیژن در یافت کند.  این چشمه ها قابلیت رسوب گذاری دارند و از این لحاظ مواد غذایی و خاک و برگ در کف حوضچه رسوب می کند و اکسیژن موجود در آب مصرف می شود . گیاهان در این چشمه ها رشد خوبی دارند و این گیاهان باعث تغییرات PH را در طول شبانه روز می شوند. این چشمه از دیدگاه مصرف آب در پرورش در درجه سوم اهمیت قرار دارد . چشمه آتشکده در استان فارس از این نمونه  چشمه است . درجه حرارت در چشمه های حوضچه ای بین 15-14/5 درجه سانتی گراد است و از نظر درجه حرارت برای پرورش مناسب هستند.

ج-چشمه های بینابینی :

این نوع چشمه ها یکسری خصوصیات بینابینی دارند. در این نوع چشمه ها هم گیاه وجود دارد و آب حالت جریان ملایم دارد. بنابراین از دیدگاه پرورش ماهی در درجه دوم قرار دارد. از نمونه های  معروف این چشمه، چشمه دیمه و ده چشمه در استان جهار محال بختیاری است  ( که درجه ی حرارت آن نیز در طول سال تقریبا 10 درجه سانتی گراد می باشد ). در کنار آن نیز مزارع پرورش ماهی قزل آلا احداث کرده اند.

د- چشمه های گسترده :

اینگونه چشمه ها معمولا آب موقت دارند و مجرای خروجی مشخصی نیز ندارند . مقدار آب آن ها بسیار کم است و از دیدگاه پرورش آبزیان اهمیتی ندارند. بزرگترین کارگاه های پرورش و تکثیر قزل آلا در کنار چشمه های سقوطی قرار گرفته اند. .

2-نهر و رود خانه ها :

از نظر مشخصات هیدرولوژیکی نهر ها دارای ویژگی های خاصی هستند : تغییرات دبی در آن ها زیاد است که این عامل یک مشکل در کارگاه تکثیر محسوب می شود. از نظر اقتصادی حداقل دبی مطرح است. ویژگی دیگر تغییرات درجه حرارت می باشد همچنین از دیگر مشکلات نهر ها این است که استخر پرورش همواره متاثر از این است که رود خانه در چه وضعیتی قرار دارد. مثلا آلودگی رودخانه ها باعث از بین رفتن ماهی ها در کارگاه می شود.

اگر در اطراف رودخانه سنگ های سخت آبرفتی وجود داشته باشد آن رودخانه برای پرورش  ماهی قزل آلا مناسب نیست . رودخانه هلیل رود که در آن اتفاقا آب رودخانه نیز زیاد است اما رنگ آب رودخانه حالت خاصی دارد و آجری شکل است از این دسته رودخانه ها محسوب می شود. اگر در رودخانه ای تغییرات دبی رودخانه زیاد است، آن منطقه برای پرورش ماهی مناسب نیست زیرا احتمال سیلاب در این مناطق زیاد است و برای جلوگیری از سیلاب ها و جا به جایی بستر رودخانه ها ، بستر سازی ومهار کردن منابع آنها یکی از مهمترین روش ها است .

سد ها ودریاچه ها :

از نظر استفاده و از نظر ویژگی مانند آب های جاری مانند نهر ها ورودخانه است با این تفاوت که در سد ها و دریاچه ها نوسانات PH (به طرف قلیایی ) به ویژه در تابستان ها به علت فعالیت های فتوسنتزی گیاهان بسیار بیشتر می شود. مثلا اگر ورودی رودخانه ای که وارد سد می شود دارای سنگ های تیز و سخت باشد آن رودخانه برای تکثیر طبیعی ماهی اصلا مناسب نمی باشد. می توان گفت هر چقدر آب دارای رنگ آبی متمایل به سبز باشد دریاچه برای پرورش ماهی نیز مناسب تر است. دریاچه نئور در نزدیگی اردبیل از بهترین دریاچه های ایران برای پرورش ماهیان قزل آلا است .

آب های زیر زمینی :

این آب از نظر مشخصات شبیه چشمه است و دارای اکسیژن کم می باشد و همچنین مواد معلق و کدورت در آب وجود ندارد عیب کلی این نوع از منابع آبی، پمپاژ آب است که کاری بس مشکل و گران است . در این آب ها، پمپاژ کردن آب بسیار پر هزینه و کاری پر ریسک است، ریسک کردن از نظر منابع آب برای قزل آلا بسیار خطرناک است. آب های زیر زمینی از نظر یک نواختی درجه حرارت اهمیت دارند. برای استفاده از آب های زیر زمینی کار مناسب در پرورش قزل آلا استفاده از چاه های آرتزین است چون مقدار آب در این چاه ها بسیار قابل ملاحظه است.

رابطه میزان آب و تولید :

رابطه بسیار نزدیکی میان این میزان آب و تولید بر قرار است. در ازای ورودی یک لیتر آب در ثانیه 50 تا 120 کیلوگرم ماهی قزل آلا می توان در سال تولید کرد . اختلاف بین دو رقم 50 تا 120 به کیفیت آب بستگی دارد به طوری که هر چه کیفیت آب بهتر باشد میزان تولید بیشتر است.

در درجه حرارت ثابت هر اندازه ماهی کوچک تر باشد تراکم کمتر است زیرا نیاز اکسیژن بچه ماهیان بیشتر است. معمولا قزل آلا بخشی از نیاز های معدنی خود را از محیط می گیرد و از این نظر آب هابب که دارای املاح بیشتری هستند، مناسب ترند . آزادماهیان پرورشی در آب شور بسیار سریع رشد می کنند به طوری که ماهی را در آب شیرین پرورش داده و سپس مقدار آب شیرین را کم کرده و به مقدار آب شور اضافه کرده تا ماهی به شرایط دریا عادت کند.

شما می توانید برای خواندن مطالب بیشتر درباره آبزیان و فرآورده های جانبی از آبزیان مانند سوسیس ماهی و خرید کنسرو ماهی کیلکا به سایت زدبازر مراجعه کنید. برای این کار کافیست روی لینک آبی رنگ کلیک کنید.