سیستم ایمنی بدن ابزاری مهم برای جلوگیری یا محدود کردن عفونت است. بدون آن، بدن قادر به مقاومت در برابر حملات باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و غیره نخواهد بود. سیستم ایمنی از شبکه وسیعی از سلول ها، اندام ها، پروتئین ها و بافت ها در سراسر بدن تشکیل شده است. یک سیستم ایمنی کاملاً کارآمد می تواند بافت سالم را از موادی که به صورت ناخواسته وارد می شود تشخیص دهد. در این حالت وقتی یک ماده ناخواسته وارد بدن می شود، پاسخ ایمنی ایجاد می شود که منجر به حمله ایی پیچیده برای محافظت از بدن در برابر مهاجمان می شود. سیستم ایمنی بدن، همچنین سلول های مرده و معیوب را شناسایی و حذف می کند. البته سیستم ایمنی بدن همیشه نمی تواند به طور موثر عمل کند و گاهی فرد دچار بیماری می شود و یا به داروی خاصی نیاز دارد که بتواند سیستم ایمنی موثری را داشته باشد. گاهی حتی فعالیت سیستم ایمنی بدن ازحد طبیعی بیشتر می شود و توانایی تشخیص عامل بیماری زا را از بافت طبیعی بدن ندارد و بر علیه سلولهای بدن واکنش نشان می دهد. در این حالت، بدن به نوعی بیماری به نام خود ایمنی یا اتوایمیون مبتلا شده است. در بیماری‌های خودایمنی و آلرژی‌ها، سیستم ایمنی به اشتباه بافت سالم را ناسالم می‌داند و حملات غیرضروری را آغاز می‌کند که منجر به علائم ناراحت‌کننده و گاهی خطرناک میشود.
افزایش سیستم ایمنی بدن
اهمیت رژیم غذایی سالم در افزایش ایمنی بدن
طبق نظریه محققان ، افرادی که به صورت مداوم از فست فود استفاده می‌‌کنند، 51 درصد بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به افسردگی و اضافه وزن قرار می‌گیرند. چاقی می‌تواند تعداد باکتری‌های سالم روده را کاهش و التهاب را در بدن افزایش دهد. دچار شدن به این حالت بدن را مستعد درگیری با بیماری های عفونی خواهد نمود. استفاده از سبزیجات ، انواع میوه ، ماهی و میگو یک راهکار عالی برای بهبود سیستم دفاعی بدن ، جلوگیری از اضافه وزن و عدم ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و انواع سرطان ها می باشد.
توجه : با توجه به طبع سرد ماهیان دریایی حتماً آن را در کنار سبزیجات گرم نظیر سیر ، گردو و ادویجات طبخ نمایید. در مصرف ماهی و میگو جنوب افراط نکنید. بنا بر توصیه پزشکان بهتر است دو مرتبه در هفته مصرف گردند.
چگونه غذاهای دریایی سالم بپزیم؟
یکی از نکاتی در تهیه و پختن غذای دریایی باید به آن توجه کنیم، این است که ماهی و میگو را نباید خیلی زیاد حرارت دهیم، به دلیل این که ممکن است مواد و خواص ضروری و با اهمیت خود را از دست بدهد. توصیه میشود برای این که تأثیر غذای دریایی در بدن بیشتر شود، آن را بدون روغن یا با کمترین میزان روغن مصرف کنید. بهترین روش طبخ ماهی که به شما پیشنهاد می‌کنیم این است که فیله ماهی را از قبل با ادویه مناسب مثل فلفل، نمک، گلپر، زردچوبه یا هر ادویه که مورد علاقه شماست مزه دار کنید. سپس آن را به صورت گریل درآورید و یا کباب کنید. این شیوه سالم‌ترین و مناسب‌ترین روش پخت غذاهای دریایی است. برای افرادی که غذای کبابی دوست ندارند غذا را به صورت آبپز و یا بخار پز آماده کنید. علاوه بر این شما می توانید فیله‌هایی که از قبل مزه دار کردید را در ظرف‌های مناسب قرار داده و درون فر بگذارید تا در درجه مناسب طبخ گردد.
افزایش سیستم ایمنی بدن
کدام غذاها سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود؟
رییس گروه تغذیه واحد مرکز بهداشت استان مرکزی گفته است که : با مصرف منابع غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین و روی، سیستم ایمنی بدن را می توان تقویت کنید نسرین یادگاری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ویروس ها بدون همکاری و مشارکت بدن میزبان امکان تکثیر و بیماری زایی ندارند، افزود: افراد با کمبود مواد مغذی و ضعف سیستم ایمنی، به میزان بیشتری در معرض ابتلا به عفونت های ویروسی و تشدید بیماری پس از ابتلا به آن قرار می گیرند، به همین دلیل بررسی وضعیت تغذیه ای و برطرف کردن کمبودها جهت پیشگیری از ابتلا به عفونت های ویروسی و درمان آنها بسیار ضروری می باشد.
وی با تاکید بر اینکه مواد مغذی بسیاری در عملکرد مناسب و تقویت سیستم ایمنی نقش دارند، افزود: افزایش پروتئین دریافتی به میزان ۱۰ درصد(در صورت عدم وجود سایر مشکلات مانند اختلالات کلیوی) جهت تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت های ویروسی اهمیت دارد و این نیاز را می توان از منابع غنی پروتئین مانند منابع حیوانی(گوشت قرمز، ماکیان مانند مرغ، غذاهای دریایی مانند ماهی) و حبوبات مانند عدس، نخود و لوبیا تامین شود.
یادگاری تصریح کرد: آرژنین یک اسیدآمینه است که فعالیت سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد و مغزها، حبوبات و منابع پروتئین حیوانی منابعی غنی از آرژنین هستند که مصرف آنها به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک شایانی می کند. او همچنین گروهی از اسیدهای چرب غیر اشباع(امگا ۳) و انواع ویتامین ها را از عوامل موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن دانست و تاکید کرد مردم با خرید ماهی تازه و استفاده از آن در رژیم غذایی هفتگی خود بهره ببرند. ویتامین A یکی از ویتامین های محلول در چربی است که کمبود آن باعث می شود تا زمینه برای بروز عفونت فراهم شود . این ویتامین یک عنصر ضد التهاب است که در بهبود عملکرد سیستم ایمنی و یکپارچگی مخاط نقش بسزایی دارد و آن را می توان از منابعی چون زرده تخم مرغ، میوه ها و سبزی های زرد و نارنجی تامین کرد.
رییس گروه تغذیه مرکز بهداشت استان مرکزی با اشاره به اینکه ماهی های چرب، لبنیات و زرده تخم مرغ از جمله منابع بسیار غنی ویتامین D هستند که مصرف آنها به تامین این ویتامین در بدن و جلوگیری از ابتلا به عفونت های تنفسی بویژه عفونت های ویروسی کمک می کند بنابراین مردم از خرید ماهی قزل آلا و ماهیانی از این گروه غاقل نشوند، او گفت: ویتامین E نیز از جمله ویتامین های محلول در چربی است که عملکرد آنتی اکسیدانی قوی دارد و باعث می شود تا سیستم ایمنی تقویت شده و با عوامل بیماری زا مانند باکتری و ویروس ها مبارزه شود. نیاز بدن به این ویتامین را می توان از منابعی چون، مغزها(بادام، بادام زمینی، فندق، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو، روغن های گیاهی مانند روغن آفتابگردان، ذرت و سویا) تامین کرد.
وی با اشاره به ویتامین های خانوادهB بیان کرد: ویتامین B۶ (پیریدوکسین) در تولید سلول های سفید خون نقش دارند و منابع پروتئین حیوانی، سبزیجات نشاسته ای مانند سیب زمینی، میوه ها(غیر از مرکبات) مثل سیب و موز حاوی ویتامین B۶ هستند، همچنین ویتامین B۱۲ که کمبود آن باعث پیشرفت سریع عفونت های ویروسی می شود و نقش بسیار خوبی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد . این ویتامین را می توان از طریق گوشت قرمز، ماهی ها، مرغ، لبنیات و تخم مرغ تامین کرد.
یادگاری سپس بیان کرد که اسکوربیک اسید یا ویتامین C ویتامین محلول در آب است که از طریق تجمع در سلول ها سبب بهبود وضعیت ایمنی بدن و از بین بردن باکتری ها و ویروس ها می شود و منابع غنی این ویتامین میوه هایی چون پرتقال، لیمو، کیوی، گریپ فورت و … و سبزیجاتی مانند گل کلم و فلفل دلمه ای است که باعث میشود تاسیستم ایمنی بدن بخوبی تقویت شود . وی با بیان اینکه کمبود روی(زینک) از طریق کاهش تعداد ماکروفاژها و منوسیت ها و همچنین، افزایش استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود، گفت: غلات کامل مانند نان سبوس‌دار، لبنیات و پروتئین های حیوانی مانند گوشت و تخم مرغ را منابع غنی روی می باشد که به تقویت سیستم ایمنی کمک بسیاری می کند.
او همچنین تاکید کرد: اگر چه برخی موادغذایی گیاهی مانند سیر حاوی ترکیبات و فیتوکمیکال هایی هستند که می توانند تقویت سیستم ایمنی را به دنبال داشته باشند ولی بزرگنمایی اثرات مفید آنها و مصرف بی رویه این مواد می تواند اثرات سوئی در متابولیسم بدن داشته باشد و امکان دارد با اثرات سایر مواد غذایی و مکمل ها و داروهای تجویز شده تداخل ایجاد کند.
رییس گروه تغذیه واحد مرکز بهداشت استان مرکزی با اشاره به اینکه مصرف کافی سلنیوم باعث کاهش استرس اکسیداتیو و کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی می شود و منابع پروتئین حیوانی، موز، لبنیات، قارچ و برنج قهوه ای منبع غنی از سلنیوم هستند. وی همچنین تصریحی کرد: مصرف دوزهای بالای ویتامین ها و مواد معدنی خصوصا به شکل مکمل های دارویی اثر محفاظتی ثابت شده ای در پیشگیری از بیماری های عفونی ندارد بنابراین میتوان گفت نیازی نیست از مکمل های دارویی استفاده کرد .
یادگاری با تاکید بر اینکه تاکنون انتقال ویروس کرونا از طریق مواد غذایی گزارش نشده است ولی بهتر است برخی موارد احتیاطی در زمینه بهداشت مواد غذایی رعایت شود، گفت: غذاها بویژه منابع غذایی حیوانی باید خوب پخته شود چراکه حرارت موجب از بین رفتن میکروب های بیماری زا می شود و آلودگی احتمالی با پخت کامل مواد غذایی از بین می رود. غذای کودکان باید تازه تهیه شود چراکه در غذای مانده احتمال تکثیر میکروب ها وجود دارد. یادگاری افزود: مواد غذایی همچون شیر، ماست، کشک، بستنی به صورت پاستوریزه مصرف شود و در هنگامی که به مواد پاستوریزه دسترسی نیست قبل از مصرف شیر و کشک حتما جوشانده شود.