سرانه مصرف ماهی در ایران
یکی از دلایلی که سرانه مصرف ماهی و میگو در ایران پایین است ، عدم آگاهی مردم نسبت به خواص و فواید ماهی و دیگر آبزیان می باشد. این درحالیست که مصرف فست فود و غذاهای آماده به شدت بالاست و مهم ترین دلیل ابتلا به بیماری های قلبی عروقی ، تغذیه نامناسب و افزایش وزن بوده و استفاده از روغن های جامد و دارای اسیدهای چرب ترانس بالا ، سبب بروز چاقی در افراد با سنین مختلف می گردد. اگر در انتخاب وعده های غذایی مناسب ، غفلت ورزید ، تندرستی خود و سایر اعضای خانواده تان را به خطر می اندازید که تبعات زیان باری را به همراه خواهد داشت!
خواص امگا 3 برای بدن
1- امگا 3 ضمن تنظیم ضربان قلب از لخته شدن خون در رگ ها جلوگیری کرده و همین کار سبب می شود که فشار خون کاهش پیدا کند.
2- اسیدهای چرب امگا 3 ، قادر خواهند بود که کلسترول خون را پایین آورده و از ملتهب شدن رگ ها به خاطر رسوب چربی های مضر جلوگیری نمایند.
3- امگا 3 ذخیره شده در ساختار دیواره سلولی ، از خشکی غیر طبیعی پوست جلوگیری نموده و به حذف ذرات زائد و مضر که از طریق محیط خارجی وارد منفذهای پوست شده اند ، کمک شایانی می نماید. به همین دلیل باید راز داشتن پوست جوان و شاداب را در مصرف منظم امگا 3 دانست.
4- از خواص امگا 3 خاصیت ضدالتهابی قدرتمند آن است. لذا مصرف آن برای افراد مبتلا به مشکلات مفصلی توصیه فراوان می شود. دریافت اسیدهای چرب امگا 3 به اندازه کافی ، میتواند روند فرسایش بافتها و مفصلهای بدن را متوقف کند.
5- در بیماریهای خود ایمنی، سیستم دفاعی بدن سلولهای سالم را با سلولهای بیگانه اشتباه میگیرد و شروع به حمله به آن ها میکند. یکی از معروفترین این بیماریها دیابت نوع 1 است که در آن سیستم ایمنی به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله میکند. مطالعات نشان داده وجود میزان کافی امگا-3 در رژیم غذایی ، با کاهش ریسک بیماریهای خود ایمنی همراه است.
زیاد ماهی بخورید
مقاله منتشره در مجله نورولوژی، محققان فرانسوی در تحقیق انجام شده و مطالعه ۱۶۲۳ فرد بالای ۶۵ سال، به این نتیجه رسیدند هر چه مقدار استفاده از ماهی بیشتر باشد (از یک تا چهار بار در هفته)، نشانههای آسیب در عکسهای مغز، کمتر دیده شده است. این ارتباط، بیشتر در بین افراد ۶۵ تا ۶۹ سال بود. به این ترتیب، تحقیقات نشان دادهاند در افراد بدون سکته مغزی یا زوال عقل، ارتباط معکوس استفاده بیشتر از ماهی با بیماریهای بیشتر نادر بالینی قلب و عروق، در عکسهای ام ار آی دیده شده است. امگا ۳ یک اسید چرب ضروری است که بدن بهطور جدی به آن نیاز دارد، اما قادر به تولید آن نیست. امگا3 به مقدار زیاد، در انواع ماهی چرب، مانند ماهی آزاد، ساردین و شاه ماهی، روغن گردو، کلزا، کتان و سویا وجود دارد.
گروه فرانسوی دانشگاه بوردو در مطالعه اخیر خود، بر اساس تحقیق نخستین روی انسان و حیوان، اهمیت عملکرد امگا ۳ در مغز (بهخصوص اسید دوکوزاهگزانوییک) را بررسی کردند. امگا ۳ فعالیت سیناپس را (که باعث انتقال اطلاعات بین سلولهای عصبی است)، تنظیم و همچنین، گلوکز مغز را زیاد میکند؛ منبع انرژی اصلی مغز بوده و ضد التهاب است. برنامه غذایی غنی از امگا ۳ مانع توسعه اختلال شناختی، بهویژه در مورد حافظه است. امگا ۳ از ابتلا به افسردگی جلوگیری میکند و آن را کاهش میدهد. دریافت ناکافی امگا ۳ باعث اضطراب، استرس (دلهره) مزمن و اختلال در رفتار میشود.
دلایل مصرف بیشتر ماهی
از دلایل مصرف بیشتر ماهی ، چربي گوشت هایی دريایي به شکل کامل از اسيدهاي چرب غير اشباع تشکیل شده است که به عنوان اسيدهاي چرب امگا3 مشهور اند . همین طور مقدار كلسترول در آبزيان خیلی كم است . خوراک های دريایي شامل گونه های مختلف املاح و ويتامين ها مانند ويتامين A ، D ، ويتامين هاي گروه B املاحي مانند فسفر و كلسيم هستند . اسيدهاي چرب امگا3 موجود در خوراک های دريایي ، افسردگي و بد اخلاقي را رفع می کنند و سبب بهبود کارکرد قلب ، مغز ، قدرت بينایي ، حافظه و تنظيم فشار خون ميشود و به دلیل وجود این خاصیت های مهم و کاربردی است كه می گوییم ماهی را بیشتر از گوشت قرمز و مرغ مصرف کنیم .
گوشت دسته ای بافتهاي عضلاني ، پيوندي و استخواني می باشد . گوشت يك ماده غذایی مهم و منبع خوب پروتئيني است که به چند دسته تقسیم شده است : در كل دسته اعظم گوشت بر مبنای مقدار استفاده ، گوشت قرمز مثل گوشت گوسفند و گوساله است ، پس از آن گوشت سفید مانند گوشت طيور و پرندگان اهلي مثل مرغ و بوقلمون که از لحاظ مقدار استفاده در دسته دوم جای دارند و گوشت ماهيها و سایر آبزيان دريائي مثل ميگو و خرچنگ در دسته سوم جای می گیرند . اهمیت غذائي پروتئين گوشت سفيد و قرمز در مقایسه با پروتئين گياهي زیادتر است ، چرا که میزان زيادي از اسيد آمينه های مهم و لازم جهت حفظ سلامتي بدن را شامل می شوند و به این خاطر خارج يخچال خيلي سریع خراب ميشود . چربي گوشت اصولا به دو شکل پیدا و پنهان مشاهده ميشود كه چربي گوشت قرمز زیادتر از گوشت سفيد است .
دلایل مصرف بیشتر ماهی :
مواد معدنی ماهی
باید از دلایل مصرف بیشتر ماهی عنوان کرد که سرشار از مواد معدنی است به گونه ای که مقدار کلسیم ماهی خیلی زیادتر از کلسیم گوشت قرمز است . به گونه ای که در 100 گرم گوشت میگو و ماهی به ترتیب 323 و 650 میلیگرم کلسیم موجود است . در صورتی که در 100 گرم گوشت قرمز مخصوصا گوشت گاو و گوسفند این مقدار به ترتیب 68 و 150 میلیگرم است . میگو و ماهی از نظر غنی بودن سلنیم نسبت به گوشت مرغ بهتر است . بررسی ها معلوم کرده است كه استفاده روزانه 120 گرم میگو حدودا 80 درصد احتیاج روزمره سلنیم را برآورده میکند . این عنصر همین طور در پیشگیری از پیری زودرس تاثیر است. یكی از عناصر بااهمیت و مهم در ساختار آنزیم ها و خون ، آهن است كه ماهی و میگو از منابع سرشار از آهن به حساب می آیند .
چربیهای غیر اشباع
ماهی را بیشتر از گوشت و مرغ بخریم از این جهت اهمیت دارد که چربی ماهی و بقیه پستانداران دریایی با چربی که در بقیه غذاها وجود دارد حتی با چربیهای گیاهی متفاوت است و کاملا از اسیدهای چرب غیر اشباع تشکیل شده است . در چربی خوراک های دریایی و آبزیان گونه خاصی از اسیدهای چرب موجود است که در چربی گوشت قرمز و دانههای گیاهی مشاهده نشده است . به این گونه چربیها اسید چرب امگا3 می گویند که وجود این اسیدهای چرب مانند EPA ، DHA و همین طور دسته لینولئیک ، لینولئیک و آرشیدونیک ، در گوشت آبزیان از نظر تغذیهای ، مقام ویژه ای به آبزیان می بخشد . بر مبنای بررسی و مطالعات کلینیکی انجام شده ، استفاده ماهی و محصولات آبزیان اثر فوق العاده ای برای جلوگیری و حتی درمان خیلی از بیماریها دارد .
پروتئین ماهی
ماهی بخریم چرا که در مقایسه با گوشت مرغ اسید آمینه تریپ توفان که در گوشت آبزیان وجود دارد ، زیادتر است ، به گونه ای که این اسید آمینه امکان مبدل شدن به نیاسین را دارد و مثل یك ویتامین در بافت بدن اثر تنظیم کنندگی دارد .میزان پروتئین موجود در گوشت ماهی اصولا بین 20-15 درصد است كه برخی مواقع ممکن است به بیش از 25 درصد و یا کمتر از 15 درصد برسد . پروتئین ماهی در بردارنده مقدار زیادی اسید آمینههای لیزین و متیونین است كه در پروتئینهای گیاهی به مقدار كمتری موجود می باشد .
هضم آسان ماهی
ماهی به گوارش سالم تر کمک می کند چرا که در گوشت ماهی کمتر مواد کلاژن و بافت پیوندی همبند موجود است این همان مادهای که در صورتی که زیاد شود هضم را سخت می کند . پس به این خاطر که ماهی زیاد از این ماده ندارد هضم آن از گوشت راحت تر است .مقدار هضم پذیری گوشت ماهی بین 98-88 درصد است ، در صورتی که این مورد در خصوص گوشت مرغ و گاو 90-77 درصد است . حتی زمانی که طول می کشد گوشت ماهی در داخل معده هضم شود تقریبا 60-45 دقیقه است و این زمان برای مرغ بین 120-90 دقیقه و برای گوشت تقریبا 180 دقیقه طول می کشد که این زمان زیاد سبب میشود گوارش فشار زیادی را متحمل شود .
گرچه ماهی های پر چرب حاوی کلاژن فراوان نیستند ، اما سرشار از لیزین هستند . این اسید آمینه برای تولید کلاژن ضروری است . افزون بر این، محتوای اسیدهای چرب ماهی های چرب برای تغذیه پوست بسیار مفید است.
بیشتر بدانید :
اسیدهای چرب امگا 3 دوستدار کلاژن هستند و تأثیر زیادی در افزایش میزان آن دارند . ماهی هایی مانند ماهی آزاد ، ماهی تن، ماهی خال خالی ، روغن های گیاهی ، گردو ، بادام هندی ، بادام یا حتی خیار جزو منابع غذایی حاوی امگا 3 هستند . این مواد غذایی باعث نرمی مفاصل ، بهبود وضعیت روده ها و شفافیت هر چه بیشتر پوست می شوند . توجه داشته باشید که مصرف این مواد غذایی باعث کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی شده و میزان کلسترول بد را نیز کاهش می دهند .
ارزش غذایی ماهی و گوشت قرمز
همان گونه که گفتیم ، گوشت ماهی حاوی 15 تا 20 درصد پروتئین است در صورتی که گوشت قرمز حاوی 5 تا 15 درصد پروتئین است . پس 100 گرم ماهی زیادتر از 100 گرم گوشت قرمز به بدن شما پروتئین می دهد . ماهی های کم چربی شامل کمتر از 5 درصد و گوشت های قرمز شامل 20 تا 30 درصد چربی هستند . چربی در ماهی به گونه ای تقسیم شده که می شود آنرا جدا کرد اما گوشت قرمز ، چربی به گونه ای در بافت آن پراکنده است که این کار زحمت زیادی دارد . مقدار آبی که در100 گرم ماهی وجود دارد 75 گرم است در صورتی که این مقدار در 100 گرم گوشت قرمز بین 65 تا 70 گرم است . ماهی در مقایسه با گوشت کمتر خاصیت حرارت بخشی دارد . مقدار کالری که در 100 گرم گوشت قرمز مثلا گوشت گاو وجود دارد به طور میانگین 220 کالری است . اما این مقدار در 100 گرم ماهی تنها 80 کالری می باشد . مقدار آهنی که در گوشت قرمز وجود دارد بیشتر از ماهی است اما مقدار ید گوشت ماهی زیاد تر از گوشت قرمز است .